AS 92069 annotated exemplars

Te torotoro i te mātauranga pūtaiao e hāngai ana ki te ao tūroa

Pūtaiao | Level 1
More about this standard

Download all exemplars

Commentary

Ko te tauaromahi he tauira mahi ā te ākonga e whakamārama ana i te matū o te paerewa paetae. He mea āwhina i te kaiako ki te kōwhiri whakataunga aromatawai ki te taumata e tika ana.

Download all exemplars and commentaries [PDF, 917 KB]

Ngā Rauemi Aromatawai mō Pūtaiao (external link) - NCEA.education

Kairangi

Commentary

Mō Kairangi, me parahau te ākonga i ngā mātauranga pūtaiao e hāngai ana ki te ao tūroa. 
 
Ko ngā āria matua e whakatau ana i te Kairangi, ko te whakaahua i ngā mōhiotanga i roto i ngā kōrero tuku iho (1). Ka whakaahua ngā mātauranga pūtaiao e hāngai ana ki te ao tūroa (2). Ka whakaahua i ngā tohu o te taiao me ngā hononga ki te tangata (3), ka whakamārama hoki i ēnei (4). Ka rapu i ngā hononga i waenga i te mātauranga pūtaiao me te ao tūroa (5). Ka tātari i ngā tohu o te taiao me ōna hononga ki te tangata (6). Ka whai taunakitanga e pā ana ki ngā mōhiotanga, ngā māramatanga me ngā hononga i waenga i te mātauranga pūtaiao me te ao tūroa (7). 
 
Pūtaiao 1.1 Ngohe A – Ngā tohu o te marama (external link) 
 
Tā te ākonga mahi 
 
Tauira A 
 
Wā: 0.15. Ka whakaatu te ākonga i ngā mōhiotanga e hāngai ki te ao tūroa i roto i ana karakia (1), ko te horopaki o te kōrero e hāngai ana ki te ao tūroa (2) ko ōna taunaki ka hāngai pū ki te kaupapa (7). 
 
Wā: 1.15 - 5.30. Ka whakamārama te ākonga i te pūrākau mō te whānau marama (1)(2). 
 
Wā: 5.40. Ka whakamārama te ākonga i te pūtake o te maramataka me ngā whakamahinga (5)(6). Ka kōrero mō ngā nekehanga o te ao tūroa hei rautaki mō te takanga o te wā (3)(4)(5). 
 
Wā: 6.44. Ka taki whakapapa mō te marama (1). Ka whakamārama i ngā hua o te maramataka (2). Ka ruku atu ki ngā whakaaro e hāngai ana ki ngā mahi o te tangata kia whakaatu i the hononga o te tangata ki te taiao (6). Kua āta whakaarohia mō ngā taunaki (7). 
 
Wā: 8.29. Ka tūhono ngā mātauranga pūtaiao ki te ao tūroa i roto i ngā whakamārama mō ngā marama rerekē me ngā wā pai ki te hī ika, whakatō kai (7). 
 
Wā: 9.19. Ka whakakapi te ākonga ki ngā ariā matua o te rangahau e whakakōpani i āna kōrero mō ngā mōhiotanga me ngā hononga o te taiao ki ngā mahi ā te tangata (6)(7). 

Kaiaka

Commentary

Mō Kaiaka, me whakamārama te ākonga i te mātauranga pūtaiao e hāngai ana ki te ao tūroa. 
 
Ko ngā āria matua e whakatau ana i te Kaiaka, ko te whakaahua i ngā mōhiotanga i roto i ngā kōrero tuku iho (1). Ka whakaahua ngā mātauranga pūtaiao e hāngai ana ki te ao tūroa (2). Ka whakaahua i ngā tohu o te taiao me ngā hononga ki te tangata (3), ka whakamārama hoki i ēnei (4). Ka rapu i ngā hononga i waenga i te mātauranga pūtaiao me te ao tūroa (5). 
 
Pūtaiao 1.1 Ngohe A – Ngā tohu o te marama  (external link)
 
Tā te ākonga mahi 
 
Tauira E 
 
Wā: 0.40. Ka tautohu he karakia e hāngai ana ki tōna kaupapa, e tohu ana ki ngā kōrero tuku iho (1). 
 
Wā: 1.25. Ka taki whakapapa o te maramataka mai i tōna iwi (1). 
 
Wā: 2.09. Ka whakamārama i ngā whakamahinga o ngā tīpuna i te maramataka mō ia rā (3)(4)(5). 
 
Wā: 2.50. Ka whakamārama i te takenga mai o te maramataka me te take i whakamahi ngā tūpuna (4). 
 
Wā: 3.41. Ka rapu i ngā hononga i waenganui i ngā hurihanga o te taiao ki ngā mahi a te tangata mō tērā wāhanga o te tau (4)(5). 
 
Wā: 5.40. Ka whakamārama ngā mahi o te tohunga hei arahi i te iwi i runga i ngā tohu o te taiao (4)(5)(6).

Paetae

Commentary

Mō Paetae, me torotoro te ākonga i ngā mātauranga pūtaiao e hāngai ana ki te ao tūroa. 
 
Ko ngā āria matua e whakatau ana i te Paetae, ko te whakaahua i ngā mōhiotanga i roto i ngā kōrero tuku iho (1). Ka whakaahua ngā mātauranga pūtaiao e hāngai ana ki te ao tūroa (2). Ka whakaahua i ngā tohu o te taiao me ngā hononga ki te tangata (3). 
 
Pūtaiao 1.1 Ngohe A – Ngā tohu o te marama  (external link)
 
Tā te ākonga mahi 
 
Tauira I 
 
Wā: 1.00. Ka taki whakapapa o te maramataka (1)(2). 
 
Wā: 1.48. Kua tohu te whakamahinga o ngā tūpuna i te maramataka i ngā rā o mua (3). 
 
Wā: 2.38. Ka whakaahua te ākonga i ngā mahi a te tangata e ai ki te maramataka. Ka kōrero mō te takenga mai o te maramataka (3). 
 
Wā: 3.49. Ka whakamārama i ētahi wāhanga o te marama me ngā mahi e hāngai ana ki taua mata (1)(2)(3). 
 
Wā: 4.46. Ka whakaraupapa i te maramataka o tōna iwi (1). 

See all Pūtaiao assessment resources